Toespraak van Mevrouw T. van Ommen
Geachte aanwezigen,
Mijn naam is: Tine van Ommen- Douwes en ben tijdens de japanese periode
buitenkamper geweest en in de bersiaptijd toch in een kamp terechtgekomen met
mijn familie.
Zoals u weet was er sinds 1939 een oorlog in Europa aan de gang, Geallieerden
tegen Duitsland .
In nederlands-Indië werden rond september 1941 alle weerbare dienstplichtige
mannen ingelijfd in het KNIL.
Pearl Harbour werd aangevallen door de japanners.
Nederland was het eerste land in zuid-oost azie dat in december 1941 de
japanners de oorlog verklaarde. De hele wereld was nu in oorlog.
Drie maanden heeft het KNIL stand gehouden. Na maart 1942 werd het gehele KNIL
leger krijgsgevangen genomen en als dwangarbeiders verscheept naar
Thailand,Japan,Singapore,Sumatra.
Gezinnen werden uiteen gescheurd! Vrouwen en kinderen zonder vader en man.
Angst en verwarring alom.
Tantes en hun kinderen kwamen in het grote huis van oma wonen. Dit was veiliger.
Het salaris van de vaders werd niet uitbetaald. Moeder en de tantes gingen aan
de slag. Geen KLAGEN, geen GEZEUR: AANPAKKEN, OVERLEVEN. En de hoop dat de
oorlog snel voorbij zou gaan.
Ze bakten koekjes, taarten, etenswaren. De kinderen verkochten die. De japanners
lieten het een tijdje oogluikend toe. Er was weer even geld om groenten en melk
te kopen voor de baby’s vooral.
Als kind van ongeveer acht jaar STOND IK DIT VERBAASD AAN TE ZIEN.
TOEN VOLGDEN DE RAZIA’S:
De japanners haalden gezinnen uit de huizen en brachten die over naar diverse
-AFGESLOTEN kampen: in onze omgeving: Banjoebiroe, Amberawa, Lampersarie, en nog
meer.
Families van gemengdbloed werden een tijdje met rust gelaten.
Op een bepaald moment kregen wij HUISARREST.
De straat werd afgesloten en bewaakt.
Dan komt het moment dat onze voedselvoorraad op raakte.
De volwassenen hadden het consigne: NIET DE STRAAT OP, NIET HET HUIS UIT, NIET
DE STAD IN.
Mijn moeder kleedde mij toen –ik was acht jaar- aan in een kain (een batik
wikkelrok) en een bloesje. Leek dus veel op een Indonesisch meisje.
Moest de pasar op met sieraden, of kleren.
Moest ze verkopen en thuis komen met etenswaren.
Ging via achtertuinen en steegjes naar de pasar, omdat ik ook niet wou buigen
voor de japanse bewakers. Dit heb ik tot mijn elfde jaar gedaan. Toen er ook
niets meer te verkopen was hebben we in de tuin slakken gezocht en wilde
postelein en die opgegeten.
Honger begon te knagen.
Op 6 en 9 augustus vielen atoombommen op Hiroshima en Nagasaki.
En Japan capituleerde op 15 augustus 1945.
BEVRIJDING! DACHTEN WIJ. Vaders zouden weer thuiskomen.
Maar……
Soekarno proclameerde zijn MERDEKA: Indonesië voor de Indonesiërs. Voor
groepen Indonesiërs was dit het sein om te plunderen, te moorden, branden te
stichten.
De bersiap periode was een feit geworden.
wij WERDEN in zogenaamde “beschermingskampen” opgesloten.
Nog zes maanden hebben wij in kamp Banjoebiroe doorgebracht.
Daar heb ik nog meer STERKE VROUWEN EN MEISJES MEEGEMAAKT.
Deze jonge vrouwen, soms echt wel heel jong, rond de vijftien jaar, hebben in
het japanse kamp voor hun broertjes en zusjes gezorgd. Moeder WAS OVERLEDEN OF
LAG IN DE ZIEKENBOEG.. Zij vochten als leeuwinnen om een eerlijke verdeling van
voedsel voor hun broertjes en zusjes.
Toen kwam de BEVRIJDING DOOR ENGELSE MILITAIREN IN MEI 1946.
Als displaced persons op transport naar Batavia.
BATAVIA:
Weinig mannen waren teruggekeerd uit de oorlog of moesten nog herstellen.
De vrouwen: moeders en jonge vrouwen konden in de ontredderde en chaotische
maatschappij meteen aan het werk gaan, zonder klagen.. Als ambtenaar, als
verpleegkundige, onderwijzeres, konden zij aan de slag.
Zij werkten aan de opbouw van Nederlands-Indie! Maar deden dit vooral voor hun
kinderen.
Verdreven van huis en haard, samengepakt in overvolle huizen, deden ze alles
voor hun gezin.
Intussen trachten ze ook hun man of vader terug te vinden .Via het Rode Kruis of
via de legerleiding hoorden ze dat hun man of vader was gesneuveld of vermist.
Tijd voor ROUWEN WAS ER NIET.
Zij zijn voor mij de WARE HELDINNEN uit die oorlogsperiode.
Zij die na de oorlog nooit meer genoemd of geroemd werden, die vrouwen en
meisjes mogen wij
Nooit vergeten!!
Zij zijn het SYMBOOL geworden VAN DAPPERE HELDHAFTIGE VROUWEN MET HARTEN VOL
LIEFDE VOOR ONS , HUN KINDEREN DIE HEN BLIJVEND DANKBAAR ZIJN.
Vandaag herdenken wij ze heel bijzonder. Zij hebben het verdiend!
Dank U.
Den Bosch 15 augustus 2008. Enkele foto’s zijn
hier te zien
====================================================================================
Lied gezongen door het HONI KOOR tijdens de herdenking.
HERDENKINGSTHEMA VAN VERENIGING HONI (DEN BOSCH)
15 AUGUSTUS 2008.
DE VERGETEN VROUWEN.
Lied:
DE VERGETEN VROUWEN
(melodie 4 eerste regels van ‘Schoon ver van U’)
Tekst: Eugene van Abcoude
Gezongen: het HONI-koor
Heel lang geleden, U moest het toen ervaren
Het oorlogsleed, dat U werd aangedaan
U was er steeds, doorstond al de gevaren
U stond alleen, had niemand naast U staan.
Ook U in het kamp, en U de vrouw daar buiten
Gesmaad gehoond, fier stond u voor Uw taak
Uw zorg voor kind, die was toen niet te stuiten
U deed Uw plicht, en dat vergeet men vaak.
Nooit eer betoond, voor al Uw dapper strijden
Hulde aan U, aan U, ‘vergeten vrouw’
Te kort gedaan, verzwegen werd Uw lijden
Ach lieve Ma, ik hou zoveel van jou.
In dat besef, blijven wij U gedenken
Vergeten vrouw, voor U is dit gedicht
Hulde aan U, wie wij onz’liefde schenken
Dit monument, is voor U opgericht
Hulde aan U, wie wij onz’liefde schenken
Dit monument is voor U opgericht.
| 
