Opdat wij niet vergeten

Door wethouder B. Leenen, namens gemeente Sint Michielsgestel.

DODENHERDENKING 2007

Dames en heren, jongens en meisjes,

Zo meteen zullen we kransen leggen en stilte in acht nemen om hen te gedenken die vielen voor de vrijheid die wij nu elke dag mogen ervaren.

Natuurlijk gaan onze gedachten in de eerste plaats uit naar al die militairen en burgers, die in de Tweede Wereldoorlog in ons land en in Nederlands-Indië zijn omgekomen.

Wij gedenken nu in het bijzonder de slachtoffers uit ons eigen dorp Den Dungen.

Helaas moeten we ook vaststellen dat er sinds het einde van de Tweede Wereldoorlog wereldwijd nog geen dag zonder oorlog is voorbijgegaan.

In die meer dan tweehonderd oorlogen zijn ook Nederlandse militairen betrokken geweest. We gedenken daarom ook degenen, die vielen in o.a. Indonesië en Nieuw-Guinea, maar ook in bijv. het voormalig Joegoslavië, Libanon en enkele weken geleden nog in Afghanistan.

We weten natuurlijk allemaal dat oorlog en onderdrukking het gevolg zijn van het denken en doen van mensen.

Er zijn gelukkig ook altijd mensen geweest, die zich tegen oorlog en onderdrukking hebben verzet. Dus de strijd vóór vrijheid en tegen onderdrukking en oorlog is eveneens het werk van mensen.

De vrijheid, waarin wij nu leven is ook bevochten en wordt bewust en onbewust in stand gehouden door ons allemaal. Maar, die vrijheid hoe vanzelfsprekend we die ook vinden, ís niet vanzelfsprekend, die vrijheid is kwetsbaar, die vrijheid vraagt om onderhoud, elke dag opnieuw en daar moeten we ons allemáál voor inspannen!

Wanneer je meer dan zestig jaar in een land zonder oorlog leeft, is de neiging groot je niet zo druk te maken over die vrijheid. Die oorlogen zijn toch altijd in een ander land, meestal ver weg en de doden zijn voor ons, hoe groot hun aantal ook is, vooral anonieme getallen 

We beseffen vaak niet, dat een oorlog soms heel klein en onschuldig begint. Als wethouder word ik geregeld geconfronteerd met kleine en soms grotere ergernissen tussen burgers uit onze gemeente. Natuurlijk proberen we deze problemen aan te pakken en op te lossen en te voorkomen dat ze uit de hand lopen.

Maar ik wil nu hier ieders persoonlijke aandacht te vragen voor iets waar ik de laatste tijd mee geconfronteerd ben. In ons dorp Den Dungen hebben we de laatste maanden op verschillende plaatsen racistische en fascistische tekens aangetroffen.

Gelukkig wijzen oplettende omwonenden ons op de teksten en kunnen we ze op tijd verwijderen, maar daarmee hebben we de ideeën van deze mensen niet weggenomen. Ik wil u vragen, met mij uit te dragen dat wij deze opvattingen niet accepteren in onze samenleving. Zoals ik al zei, vrijheid vraagt om onderhoud en inspanning van ons allemaal en in deze reken ik op uw steun.

Het thema van het Nationaal Comité voor dit jaar is vrijheid, grondrechten en veiligheid.

Sinds de val van de Muur en de aanslagen van 11 september kennen we eigenlijk geen klassieke vijand meer, van wie we de naam, het aantal legers en de aantallen en de soort van de wapens kenden. We hebben veel meer angst voor terroristische aanslagen binnen ons eigen land op bijv. vliegvelden en stations. En we worden herhaaldelijk geconfronteerd met geweld op straat, met name met het zogenaamde ‘zinloos’ geweld.

Wat is dat leven in een vrij land waard, wanneer je ‘s avonds niet meer de deur uit durft, wanneer je niet meer veilig in bepaalde buurten kunt lopen, wanneer je niemand durft aan te spreken op hun ongepast of ongewenst gedrag,  omdat je bang bent voor een grote mond of zelfs een paar klappen? Wat is die vrijheid waard als een achtergelaten tas in een trein of op een perron ons het ergste doet vermoeden?

Kofi Annan, de onlangs afgetreden secretaris-generaal van de Verenigde Naties, zei:

“Iedere wereldburger heeft het recht om vrij van angst te leven; dat wat één mens bedreigt, bedreigt ons allen”.

Daarmee zegt hij nogal wat. Het betekent, dat wij even hard tegen armoede moeten optreden als tegen dreigend terrorisme, even hard tegen gevaarlijke situaties in ons eigen dorp als tegen zinloos geweld  in onze directe omgeving.

Alleen gaat het er ook om, dat we vervolgens onze vrijheid zo inrichten dat we deze nog als vrijheid ervaren. Want, laten we eerlijk zijn, hoe vrij en veilig voel je je als voor elk mogelijk gevaar een maatregel wordt getroffen: een straat met veel beveiligingscamera’s vergroot niet direct ons gevoel van veiligheid.

Uitbreiding van de identificatieplicht leidt niet tot het gevoel dat er niets meer fout kan gaan. Grootschalige fouilleringen bij een disco geven je niet het gevoel dat je op de juiste uitgaat.

In het Brabants Dagblad van afgelopen week konden we lezen, op hoeveel plaatsen in de wereld men letterlijk muren bouwt om landen en volken van elkaar te scheiden. Is dat dan de vrijheid en veiligheid die we met elkaar voor ogen hebben

We zullen dus moeten proberen een balans te vinden tussen enerzijds onbegrensde vrijheid en anderzijds veiligheidsmaatregelen. We moeten geen maatschappij worden waarin iedereen kan doen wat hij zelf wil zonder oog voor de ander, maar we moeten ook geen politiestaat worden met de ogen en oren van “big brother is watching you”.

Vrijheid en veiligheid beginnen met de erkenning en het besef dat alle mensen gelijkwaardig zijn, maar vooral ook, dat elk mensenleven uniek en dus kostbaar is, ongeacht leeftijd, ras, religie, status of politieke overtuiging.

Je moet de vrijheid hebben om te kunnen zijn, wie je bent, zonder dreiging van geweld van een ander. Alleen in wisselwerking met de mensen om je heen, die je hetzelfde recht gunt, is vrijheid en veiligheid meer dan de vervulling van je eigen verlangen.

Daarom is het goed, dat wij ruim zestig jaar na dato gezamenlijk blijven gedenken, samen blijven stilstaan bij diegenen, die door oorlog of rechteloosheid zijn gevallen. Het is aan de generaties die de laatste oorlog in ons land niet hebben meegemaakt om de vierde mei als herdenkingsmoment levend te houden, zoals hun ouders en grootouders dat de afgelopen jaren hebben gedaan.

Wethouder: B. Leenen