Taptoe?

Opdat wij niet vergeten

Home Omhoog Site wijzigingen Links Bronnen Disclaimer

Omhoog

Last Post of Taptoe?

Er bestaat verwarring over het Nederlandse Taptoe-signaal, het stukje muziek dat jaarlijks de twee minuten stilte inluidt bij de dodenherdenking. In een aantal gemeenten en bij sommige muziekkorpsen wordt het signaal, dat meestal op de trompet of hoorn wordt geblazen, verward met de Last Post.

De naam Taptoe is direct afgeleid van het commando met de strekking "Doe-de-tap-toe!", een handeling die kennelijk het meest effectief was om de soldaten op kazernes en in kampementen duidelijk te maken dat de dag voorbij was. Het Taptoe-signaal was oorspronkelijk een praktisch signaal voor de dagafsluiting, zoals er ook een signaal was aan het begin van de dag (reveille).

Die geschiedenis, en vooral het verband met alcoholgebruik, lijkt op het eerste gezicht wel van buitengewoon prozaïsch karakter om het signaal te verbinden aan een plechtige ceremonie als de Nationale Herdenking. Maar het Taptoe-signaal heeft in de loop der eeuwen, naast dat praktische nut, een sterke traditie van ceremoniële waardigheid opgebouwd en is als het ware de natuurlijke begeleider van herdenkingen en begrafenissen met militaire eer.

 

De verwarring met de Last Post is wel te begrijpen, want de twee stukken muziek lijken op elkaar. Bij sommige herdenkingen wordt de Taptoe gespeeld, maar wordt vaak de Last Post genoemd. Andersom is vaak ook het geval. Vaak wordt het signaal Last Post en Taptoe onder één noemer genoemd.

Muziekhistorici verklaren de gelijkenis tussen de twee stukken muziek uit het feit dat eeuwen geleden veel gebruik werd gemaakt van buitenlandse huurlingen, een situatie waarin het handig was dat één signaal door soldaten van verschillende nationaliteiten begrepen werd.

De nauwe band en de verwarring tussen het Taptoe-signaal en de Last Post hebben ook te maken met de Tweede Wereldoorlog. De bevrijding van Nederland door de geallieerden heeft de Britse Last Post naar ons land gebracht.

Bij de wisseling van de laatste schildwacht werd, in de Britse traditie, het signaal Last Post geblazen. Dat signaal, dat eveneens het laatste signaal van de dag was, heeft dezelfde ontwikkeling doorgemaakt, in gebruik bij herdenkingen en begrafenissen, als de Taptoe.

Tot op de dag van vandaag willen de oud-militairen, die met de geallieerden “verbonden” zijn (oud Engelandvaarders en de militairen die tijdens de Tweede Wereldoorlog in Engeland zijn opgeleid), vaak dat bij de begrafenis van oude strijdmakkers de Last Post wordt gespeeld. De Nederlandse militaire autoriteiten leggen dat geen strobreed in de weg, ofschoon een dergelijke begrafenis de status van officiële militaire ceremonie verliest.

Omdat het militaire ceremonieel een onderscheid maakt tussen herdenkingen die een buitenlands karakter betreffen en een duidelijk Nederlandse herdenking zoals op 4 mei, wanneer de bevolking de gevallenen herdenkt, dient bij de laatste uitsluitend het Signaal Taptoe te worden uitgevoerd.

In 2005 werd door John van der Aa de Taptoe geblazen

Net zoals bij de Nationale Herdenking op de Dam te Amsterdam dient voorafgaande aan de twee minuten stilte het Signaal Taptoe geblazen te worden. De twee minuten stilte dienen te worden afgesloten met het Wilhelmus. Daarna volgt de kranslegging en een defilé van aanwezigen langs het monument.

 

 

Bronnen:
Artikel in Muziek & Show, april 2005, blz. 5
 
Website van het Nationaal Comite 4 en 5 mei
http://www.herdenkenenvieren.nl/hev/
 
Website van het Ministerie van Defensie
http://www.mindef.nl/mpbundels
Onder 20-serie - DP20-10 Ceremonieel & Protocol
 
Copyright © 2003-2017 by www.monumentpoeldonk.nl.
Website maintenance by DABBLER Productions NL

Laatste wijziging 20-08-2017 15:30:06

      Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand,of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën,opnamen of enige andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. Het is niet toegestaan om bovenstaande te gebruiken voor commerciële doeleinden.