Opdat wij niet vergeten |
Last Post of Taptoe?Er bestaat verwarring over het Nederlandse Taptoe-signaal, het stukje muziek dat jaarlijks de twee minuten stilte inluidt bij de dodenherdenking. In een aantal gemeenten en bij sommige muziekkorpsen wordt het signaal, dat meestal op de trompet of hoorn wordt geblazen, verward met de Last Post.
De naam Taptoe is direct afgeleid van het commando met de strekking "Doe-de-tap-toe!", een handeling die kennelijk het meest effectief was om de soldaten op kazernes en in kampementen duidelijk te maken dat de dag voorbij was. Het Taptoe-signaal was oorspronkelijk een praktisch signaal voor de dagafsluiting, zoals er ook een signaal was aan het begin van de dag (reveille). Die geschiedenis, en vooral het verband met alcoholgebruik, lijkt op het eerste gezicht wel van buitengewoon prozaïsch karakter om het signaal te verbinden aan een plechtige ceremonie als de Nationale Herdenking. Maar het Taptoe-signaal heeft in de loop der eeuwen, naast dat praktische nut, een sterke traditie van ceremoniële waardigheid opgebouwd en is als het ware de natuurlijke begeleider van herdenkingen en begrafenissen met militaire eer.
De verwarring met de Last Post is wel te begrijpen, want de twee stukken muziek lijken op elkaar. Bij sommige herdenkingen wordt de Taptoe gespeeld, maar wordt vaak de Last Post genoemd. Andersom is vaak ook het geval. Vaak wordt het signaal Last Post en Taptoe onder één noemer genoemd. Muziekhistorici verklaren de gelijkenis tussen de twee stukken muziek uit het feit dat eeuwen geleden veel gebruik werd gemaakt van buitenlandse huurlingen, een situatie waarin het handig was dat één signaal door soldaten van verschillende nationaliteiten begrepen werd. De nauwe band en de verwarring tussen het Taptoe-signaal en de Last Post hebben ook te maken met de Tweede Wereldoorlog. De bevrijding van Nederland door de geallieerden heeft de Britse Last Post naar ons land gebracht. Bij de wisseling van de laatste schildwacht werd, in de Britse traditie, het signaal Last Post geblazen. Dat signaal, dat eveneens het laatste signaal van de dag was, heeft dezelfde ontwikkeling doorgemaakt, in gebruik bij herdenkingen en begrafenissen, als de Taptoe. Tot op de dag van vandaag willen de oud-militairen, die met
de geallieerden “verbonden” zijn (oud Engelandvaarders en de militairen die
tijdens de Tweede Wereldoorlog in Engeland zijn opgeleid), vaak dat bij de
begrafenis van oude strijdmakkers de Last Post wordt gespeeld. De Nederlandse
militaire autoriteiten leggen dat geen strobreed in de weg, ofschoon een
dergelijke begrafenis de status van officiële militaire ceremonie verliest.
In 2005 werd door John van der Aa de Taptoe geblazen Net zoals bij de Nationale Herdenking op de Dam te Amsterdam dient voorafgaande aan de twee minuten stilte het Signaal Taptoe geblazen te worden. De twee minuten stilte dienen te worden afgesloten met het Wilhelmus. Daarna volgt de kranslegging en een defilé van aanwezigen langs het monument.
|
|